Податоци за св. Ѓорѓи Кратовски од Православна енциклопедија

Во 1539 г. во П'сков, според раскажувањата на монасите Прохор и Митрофан, кои во Русија пристигнале од Света Гора, „монахот и презвитер“ Илија составил „Повест за Георгиј Нови“. Повеста ја редактирал митрополитот Новгородски Макариј (подоцна митрополит Московски), во чие време, на Собор во Москва, 1549 г., Ѓорѓи Кратовски бил вброен во соборот на светите.

* * *

По сите мачења, едвај жив, Турците го фрлиле св. Ѓорѓи Кратовски во оган. Светото мачеништво се случило на 26 мај 1514 г. За да не можат христијаните да го пронајдат неговото тело и да го прогласат за свети мошти, мачителите го фрлиле во куп со трупови од животни. Упокоението на св. Ѓорѓи Кратовски било придружено со чуда и знаменија, од кои Турците се исплашиле и се разбегале. Телото на св. Ѓорѓи Кратовски го откупил некој протопоп чие име не е познато, кој за сето тоа што се случило му раскажал на софискиот митрополит Јеремија. Митрополитот, остатоците од телото на светиот, кои на чудесен начин останале неповредени од огнот, ги положил во ковчег и ги погребал во храмот на св. великомаченик Георгиј.

* * *

За мошти на св. Ѓорѓи Кратовски во средината на XVIII в. во храмот на великомаченичка Марина, во Софија, сведочи поклоник од Сремски Карловци, Партениј Павлович, кој таму ги видел во 1749 г. Во непознати околности, честици од моштите на св. Ѓорѓи Кратовски биле однесени во три српски манастири: Студеница, Велика Ремета и Дечани. Во Бугарија честица од моштите се чува во Драгалевскиот манастир. При крајот на XVI и почетокот на XVII в. честици од моштите на св. Ѓорѓи Кратовски биле однесени во Москва.

Уште во XIX в. златарите и кујунџиите во Кратово, Пирот, Скопје и Софија го сметале св. Ѓорѓи Кратовски за свој покровител.

* * *

Икони на св. Ѓорѓи Кратовски се појавиле уште во 30-ите години на XVI в. согласно описот на ликот на маченикот што поп Пејо го запишал во житието:

„Беше же сиј мученик летом 18-тиим, взором же т'нк и висок, нарусичав, образом под'лгноваст, вежди в'звишени и густи, нос похил, прести ручни т'нци и дл'зи...“

Икона од 1537 г. се наоѓала во манастирот Хиландар. На иконостасот на Рилскиот манастир и во црквата на св. Јован Претеча во Кратово има икони на св. Ѓорѓи Кратовски од XIX в. Од крајот на 70-ите и почетокот на 80-ите години на XVII в., на фреските на Воскресенскиот собор во Борисоглебск (современ Тутаев), св. Ѓорѓи Кратовски на руските икони почнале да го сликаат како војник со меч, кој ја брани својата вера од исламот.

Од Православная энциклопедия https://www.pravenc.ru/text/164411.html

* * *

Најстарата зачувана и позната претстава на св. Ѓорѓи Кратовски од 1536/37 година се наоѓа во Македонија, во наосот на црквата Св. Никола, во Топличкиот манастир. (сп. Спахиу Јанчевска Ј., Црквата Свети Никола во Топличкиот манастир, Скопје 2021, 105-108, сл. 46)

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Што се тоа уроци? Дали нечиј поглед може да има пресудно влијание на друг човек?

Меѓу многуте суевери ja кои се сретнуваат во животот на нашиот народ, а кои останале од времето на грубото паганство е и суеверието наречено – урочување, или вера во пресудно влијание на нечиј поглед, кој се прогласува за поглед со лошо око. Ова суеверие може да се сретне и меѓу образовани и меѓу необразовани луѓе. O д урочување се плашат и луѓе што веруваат и оние што малку веруваат, а понекогаш и оние што не веруваат. Зборот суеверие значи: празноверие. Празноверието пак, воопшто не е нешто празно, наивно или безопасно, бидејќи во пракса се покажува како исполнето со разорно дејство против човековото душевно здравје и меѓучовечките односи. Со зборот урокъ, етимолошки: у + рокъ, словенските народи сакале да искажат некакво дејство причинето од поглед кој има моќ некого да доведе, т.е. да постави во лоша, ограничена положба. Во книгата Требник, со молитвите кои свештеникот ги чита за мајката – родилка и за новороденчето, се молиме; Господ да ги чува детето и родилката од сите видо...
... ➜

Во што е гревот на фарисејот?

 „А на оние, што беа уверени во себе дека се праведни, и ги презираа другите, им ја кажа оваа парабола: Два човека влегоа во храм да се помолат; едниот фарисеј, а другиот митар. Кога застана, фарисејот вака се молеше во себе: Боже, Ти благодарам што не сум како другите луѓе: разбојници, несправедливи, прељубодејци, или како овој митар. Постам двапати во седмицата, давам десеток од сè што придобивам. А митарот стоеше оддалеку; не смееше дури (н)и очите да ги подигне кон небото, туку се удираше в гради и велеше: Боже, биди милостив спрема мене грешниот! Ви велам: дека тој си отиде дома повеќе оправдан, отколку оној; зашто секој што се воздига, ќе биде понизен, а кој се понизува ќе биде воздигнат” (Лк 18, 9-14). Познатата парабола за митарот и фарисејот, со која започнува подготовкaтa за Великиот пост, ни предложува да размислуваме за многу прашања. Едно од нив е: Во што се состои вината на фарисејот? Фарисејството е многу подмолно, во црковната свест продира постепено, незабележл...
... ➜

Божикно послание од Митрополитот Кумановско-осоговски г. Григориј

Image
† ГРИГОРИЈ , ПО МИЛОСТА БОЖЈА, МИТРОПОЛИТ КУМАНОВСКО-ОСОГОВСКИ, ПО ПОВОД РОЖДЕСТВОТО ХРИСТОВО, ГО ИСПРАЌА МИРОТ И БЛАГОСЛОВОТ ОД БОГОМЛАДЕНЕЦОТ ПРЕКУ ПОРАКИТЕ НА БОЖИКНОТО ПОСЛАНИЕ, ДО СЕЧЕСНОТО СВЕШТЕНСТВО, БОГОЉУБИВОТО МОНАШТВО И СИТЕ ХРИСТОЉУБИВИ ПРАВОСЛАВНИ ЧЕДА НА КУМАНОВСКО-ОСОГОВСКАТА ЕПАРХИЈА Ги спаси луѓето чудодејствувајќи Владетелот, кога ја оземји морската вода; а кога по своја волја се роди од Девојка, ни предложи проодна патека кон небото; Него, Кој по природа е рамен и на Отецот и на луѓето – Го славиме . [1]   Возљубени чеда во Господа, Од овие стихови на богослужбените песни кои најдобро ја изразуваат смислата на празниците, дознаваме дека Бог Словото и Син Божји, Кој е рамен на Отецот, Кој е роден од Отецот пред сите векови, на себе ја зеде човечката природа, стана Човек, рамен на луѓето, се изедначи со луѓето [2] , за повторно, по патеката која ја направи проодна со Неговата неискажлива љубов, да го воведе човекот во заедница со Бог Отецот. Затоа, Божик е празник...
... ➜